بررسی ساختارهای رویشی و زایشی کلزا (brassica napus l) در پاسخ به تنش سرما

تنش سرما یکی از مهمترین عواملی است که اثرات مختلفی بر رشد و نمو اندامهای رویشی و زایشی ترکیبات شیمیایی و فیزیولوژی گیاهان دارد و از مهمترین عوامل محدود کنده تولید محصولات کشاورزی به شمار می رود. با توجه به اهمیت کلزا به عنوان یک گیاه مهم روغنی و به منظور ارزیابی اثرات تنش سرما بر ویژگیهای تشریحی ریخت شناس بیوشیمایی و جوانه زنی رقم okapi کلزا سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. در آزمایش اول گیاهان شاهد در اواسط مهرماه کشت شدند و در آزمایش دوم و سوم گیاهان دیر کشت شده و تحت تنش متوسط و شدید سرما بودند. در هر سه سطح تنش گیاهان با مقادیر (n3)22,(n2) 150(n1)75,(no) کیلوگرم برهکتار نیتروژن تیمار شدند. نتایج ازمایش ها نشان داد که اثر تنش سرما بر روی ضخامت و تعداد لایه های پوست ضخامت منطقه آوند آبکش ضخامت مغز ضخامت استوانه مرکزی و قطر ساقه معنی دار بوده است. مریستم راسی در گیاهان شاهد زودتر به مریستم زایشی تبدیل شد در حالی که در گیاهان تنش سرما دیده با تاخیر انجام گرفت و مراحل رویان زایی به تاخیر افتاد البته کاربرد ازت موجب تسریع در رویان زایی شد. در تیمارهای سرما شاخص های جوانه زنی مانند طول ریشه وزن خشک هیپوکوتیل و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 1% و وزن تر ریشه و وزن تر لپه و ااپی کوتیل در سطح احتمال 5% معنی دار بود. میزان پرولین تحت تاثیر تنش سرما در سطح احتمال 1% افزایش نشان داد. نیمرخ الکتروفورزی پروتیین کل افزایش شدت رنگ باندهای 24، 28،37،38، 43 و 98 کیلودالتونی را در گیاهان تحت تنش سرما نشان داد.